pKropotkin'in en temel eserlerinden biri olan Kar??l?kl? Yard?mla?ma, ayn? zamanda Malthusçu "hayatta kalma mücadelesi"ne ve Darwincilere verilmi? bir yan?tt?r. ?nsan nüfusunun mevcut yiyecek arz?ndan daha h?zl? bir art?? gösterdi?ini ileri süren Malthus, ya?am imkacirc;nlar?yla nüfus art??? aras?ndaki dengenin ancak, k?tl?k, hastal?k ve sava? sonucu, güçsüzlerin elenmesiyle korunaca??n? söylüyordu. Malthus'un, "hayatta kalma mücadelesi" olarak formüle etti?i bu anlay??, herkesin herkese kar?? sürekli rekabeti demekti. Sonraki y?llarda Darwin, do?al seçilimin, güçlü türleri koruyup güçsüzleri elemesini evrimin belirleyici faktörü olarak "hayatta kalma mücadelesi"yle aç?klad???nda, Victoria döneminin zihniyetiyle beslenen Malthusçuluk, biyolojik alanda da güçlü bir destek bulmu? oldu. Darwin, daha sonra dü?üncesinde k?smi de?i?iklikler yapt?ysa da, izleyicileri, onun uyar?lar?na ra?men bu "ac?mas?z mücadele"yi biyolojik bir ilke olarak evrimin biricik faktörü haline getirdiler. ?lkel insan dünyas?yla hayvanlar alemini, kana susam?? "gladyatör gösterisi" gibi sunan yeni Darwincilerin "sürekli mücadele" anlay???, e?itlikçi, dayan??mac?, özgür toplum dü?üncesine de ölümcül bir sald?r?yd?. Bu nedenle, Malthus ve yeni Darwincilere yan?t vermek neredeyse zorunlu hale gelmi?ti. Yan?t; ünlü anar?ist ve do?a bilimci Pyotr Kropotkin'den geldi. Kropotkin, ayn? türün bireyleri aras?nda mücadeleden çok, yard?mla?man?n say?s?z kan?t?n?, onlarca hayvan türünü örnek vererek gösteriyordu. Kar??l?kl? yard?mla?man?n bir evrim faktörü olarak insan dünyas?ndaki rolü üzerinde de duran Kropotkin, vah?i ve yar? vah?i klanlar?n, köy komünlerinin ve ortaça? özgür ?ehir cumhuriyetleri döneminin kar??l?kl? yard?mla?ma kurumlar?n? detaylar?yla inceler. Kropotkin'in bu çal??mas?nda insan ve hayvan toplumlar?n?n evrimini izlerken, e? zamanl? olarak, modern devlete varan evrimsel geli?me çizgisini de bütünlüklü bir biçimde izleyebiliriz.l Sayfa Say?s?: 312l Bask? Y?l?: 2008l Dili: Türkçel Yay?nevi: Kaos Yay?nlar?